Vele soorten geteld – verslag van de KNNV werkgroep

Jaarlijks organiseert de Vlinderstichting de Nationale Nachtvlindernacht. Deze nacht heeft het doel om zo veel mogelijk mensen in contact te brengen met nachtvlinders. Iedereen kan meedoen. Zowel ervaren ‘nachtvlinderaars’ als beginners, zowel jong als oud. Dit jaar was de nationale nachtvlindernacht op 5 en 6 juli. Dat was een jubileumeditie: het was de 20e keer dat de nacht georganiseerd werd.
De KNNV werkgroep nachtvlinders/insecten hing dit jaar de lakens op in Elisabeth Groen, park voor en door bewoners. Een mooie kans, voor zowel de werkgroep, het publiek en het park zelf; nog niet eerder werd er een nachtvlindertelling gedaan in Elisabeth Groen. Tot een paar uur voor aanvang was er nog twijfel of de avond door kon gaan. Het was de hele dag regenachtig geweest (van een druppel kan er al een lamp springen) maar wonder boven wonder werd het toch na 20 uur droog. De temperatuur was rond de 18 graden en er was wat wind.
We maakten deze avond gebruik van twee lakens en lampen, er waren maar liefst vier lichtvallen, waaronder een led-emmer en we gebruikten smeer (een mengsel van stroop, suiker en alcohol) op de bomen. Naast een flink aantal leden van de werkgroep was ook de opkomst van publiek goed. Al met al waren we met ongeveer 30 mensen.
Om 22 uur gingen de lampen aan. Na een welkomstpraatje en huishoudelijke mededelingen van Christel en een boeiende inleiding over nachtvlinders van Arjan begon het scherm zich zoetjesaan te vullen. De omstandigheden qua weer waren niet ideaal, maar aan het einde van de avond (omstreeks half 1) hebben we toch 32 soorten (en 2 verzamelsoorten) gezien op de lakens, in de lichtvallen en op het smeer. Daarbij zaten geen zeldzame of anderszins opvallende soorten. Gezien de tijdsspanne en de weersomstandigheden waren die ook niet te verwachten.

Enkele soorten uitgelicht

Vlinders hoeven uiteraard helemaal niet spectaculair of zeldzaam te zijn. Ook van algemene soorten kan je genieten. Altijd mooi om te zien zijn het Zwart weeskind, de Meldevlinder en het Vogelwiekje. Alle drie vlinders kwamen op de smeer af. Deze vlinders komen uit de Uilenfamilie (Noctuidae) en zijn algemeen in Nederland. Het Zwart weeskind valt op door zijn formaat en zeer brede voorvleugel. De Meldevlinder heeft een patroon van mosgroene vlekken, die de vlinder ongetwijfeld voorziet van goede camouflage op een boomstam. De lichte strook langs de bruine voorvleugel van het Vogelwiekje doet denken aan de vleugel van een vogel, vandaar de naam.
Op het laken verscheen de Europese maïsboorder. Een vlinder die een aantal van ons niet eerder had gezien. Het is een vlinder uit de Grasmottenfamilie (Crambidae) die van origine voorkomt in de meer zuidelijker streken van Europa. De rups zorgt daar in de landbouw (maïs) voor schade door het aanvreten van de stengels. De laatste jaren is het verspreidingsgebied van de vlinder steeds meer uitgebreid naar het noorden en de vlinder is inmiddels algemeen is in Nederland. Een andere gast op het laken was de Houtspaander uit de Uilenfamilie, die zijn naam dankt aan zijn uiterlijk. In rust lijkt de vlinder namelijk precies op een stukje hout. Deze vlinder is algemeen in Nederland.
In een lichtval zagen we de vuursteenvlinder. Deze vlinder komt uit de familie van de Eenstaartjes (Drepanidae). Op de voorvleugel is een opvallend en mooi wit en oranjebruin zigzagpatroon te zien. De vlinder is vrij algemeen in Nederland.

Bijvangst

Op een laken vind je doorgaans ook een heel scala aan muggen, vliegen en kevers. Dat is soms mooie bijvangst. We kunnen dat niet allemaal zonder specialisten determineren. Wat we wel kunnen determineren, geven we ook door aan waarneming.nl. We zagen o.a. een oorcicade, kleine bijvlieg, junikever, luzernesierblindwants, meeldauwlieveheersbeestje en een terrasjeskommazweefvlieg.
Onze dank gaat uit naar Stichting Elisabeth Groen voor het beschikbaar stellen van het park. Alvast voor in de agenda: volgend jaar is de Nationale Nachtvlindernacht op 22 en 23 augustus. Heb je belangstelling om mee te doen met de werkgroep nachtvlinders/insecten, kijk dan op de website van KNNV Amersfoort.

Foto’s: Jan van Asselt – Tekst: Christel van Leersum